โดย อ.วรชาติ มีชูบท

|  ๑  |  ๒  |  ๓  |  ๔  |  ๕  |  ๖  |  ๗  |  ๘  |  ๙  |  ๑๐  |  ถัดไป  |

          เมื่อท่านกรรมการอำนวยการโรงเรียนเรียกตัวไปพบ พร้อมกับมอบหมายให้มาเขียนเรื่องราวนำเสนอผ่านหน้าเวบนี้ ท่านได้กำชับมาด้วยว่าให้ไปคิดชื่อคอลัมน์มาด้วย นึกอยู่นานว่าจะตั้งชื่อคอลัมน์นี้ว่าอะไรดี สุดท้ายนึกขึ้นได้ว่าเมื่อผมจบจากโรงเรียนไปปีแรก ได้รับเลือกให้ร่วมเล่นละครพระราชนิพนธ์ในล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ เรื่อง “ฉวยอำนาจ” มี “อาจือ” วิจิตร คุณาวุฒิ นักเรียนเก่าอาวุโส ผู้ได้ชื่อว่าเป็น “เศรษฐีตุ๊กตาทอง” ของเมืองไทย เพราะตั้งแต่ท่านทำภาพยนตร์มาท่านก็กวาดตุ๊กตาทองไว้คนเดียวกว่า ๓๐ ตัว เป็นผู้กำกับการแสดง

          ละครเรื่องนี้มีผู้แสดงหลากหลายอายุ ตั้งแต่นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวงอายุกว่า ๘๐ ปี เรื่อยลงมาจนถึงรุ่นเพิ่งจบใหม่อายุยังไม่ถึง ๒๐ ปี เช่นผู้เขียนและเพื่อน ๆ ที่แสดงเป็นพลทหาร สำหรับท่านผู้อ่านที่ไม่ใช่นักเรียนเก่าเมื่ออ่านมาถึงตรงนี้อาจจะงงว่า แล้วคนที่อายุต่างกันมากเช่นนี้สามารถมาร่วมงานกันได้อย่างไร? เมื่อท่านติดตามอ่านคอลัมน์นี้ต่อ ๆ ไปก็คงจะได้คำตอบว่า นักเรียนเก่าโรงเรียนนี้แม้อายุจะต่างกันเป็นสิบ ๆ ปี แต่ก็สามารถคุยกันได้เป็นวัน ๆ โดยไม่มีอาการเคอะเขิน

          ละครฉวยอำนาจนั้นได้ออกอากาศทางโทรทัศน์ช่อง ๙ บางขุนพรหมเนื่องในวันคล้ายวันสวรรคต ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๑๗ ก่อน แล้วท่านนายกรัฐมนตรีสัญญา ธรรมศักดิ์ ได้ขอให้ไปแสดงออกอากาศทางโทรทัศน์ช่อง ๓ ที่หนองแขมซึ่งเวลานั้นอยู่ไกลสุดกู่เลยทีเดียวอีกครั้ง จบการแสดงออกอากาศทางโทรทัศน์ครั้งหลังแล้ว สมาคมนักเรียนเก่าฯ ได้จัดเลี้ยงขอบคุณที่โรงแรมราชศุภมิตรของนักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวงประจวบ บุรานนท์

          ในวันเลี้ยงขอบคุณนั้น ศาสตราจารย์สรรเสริญ ไกรจิตติ นายกสมาคมนักเรียนเก่าฯ ในเวลานั้นได้กล่าวขอบคุณนักเรียนเก่ารุ่นปู่ รุ่นพ่อที่กรุณาสละเวลามาร่วมแสดงด้วยความจงรักภักดี พลันคุณพระมหามนตรีศรีองครักษ์สมุห (ฉัตร โชติกเสถียร) นักเรียนเก่าอาวุโสในวัย ๘๐ เศษ ท่านชิงกล่าวขึ้นมาในทันทีว่า “ไม่ใช่รุ่นปู่ รุ่นพ่อ หรือรุ่นลุง ต้องเรียกว่ารุ่นพี่ เพราะล้นเกล้าฯ ทรงนับว่าพวกเราเป็นลูกของพระองค์ เราทุกคนจึงเป็นพี่น้องร่วมพ่อเดียวกัน”

          จากคำพูดของคุณพระมหามนตรีฯ ครั้งนั้น ประกอบกับคำสั่งเสียของบรรดานักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวงเมื่อร่วม ๆ ๔๐ ปีที่แล้ว ที่ท่านกล่าวกับผู้เขียนว่า ตัวท่านเหล่านั้นนับวันก็เหมือนไม้ใกล้ฝั่งที่นับวันจะร่วงโรงลงไป คงต้องฝากความหวังไว้ที่ผู้เขียนให้ช่วยสืบทอดเรื่องราวต่อจากท่านเหล่านั้น แล้วนำไปถ่ายทอดแก่น้อง ๆ สืบไป เมื่อได้รับมอบหมายให้มาถ่ายทอดเรื่องเก่า ๆ ผ่านหน้าเวบนี้ จึงขอขนานนามคอลัมน์นี้ว่า “ฝากเรื่องราวไว้กับน้อง ๆ

          ในฐานะที่นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยทุกคนล้วนได้ชื่อว่า “เด็กในหลวง” ประจวบกับอีกไม่กี่วันก็จะเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพครบ ๖๐ พรรษาในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร จึงเห็นเป็นโอกาสเหมาะที่จะเริ่มฝากเรื่องราวไว้กับน้อง ๆ ด้วยเรื่องเฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ

          พระอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมารของไทยเรานี้ เพิ่งจะเริ่มมีขึ้นในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อโปรดเกล้าฯ ให้เลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล หรือ “วังหน้า” ไปภายหลังจากที่กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญเสด็จทิวงคต ใน พ.ศ. ๒๔๒๘ ครั้นถึง พ.ศ. ๒๔๒๙ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ พระองค์แรก แต่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ หรือ “ทูลกระหม่อมใหญ่” พระองค์นี้ทรงดำรงพระชนมายุมาได้เพียง ๑๗ พรรษาเศษก็ทรงพระประชวรเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๗ ถัดมาอีก ๒ สัปดาห์ก็ได้โปรดเกล้าฯ สถาปนาพระราชโอรสพระองค์โต คือ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ กรมขุนเทพทวาราวดี ขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารพระองค์ที่สอง

          แต่เนื่องจากเวลานั้นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์โตนั้นประทับทรงศึกษาวิชาอยู่ที่ประเทศอังกฤษ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการพระราชพิธีสถาปนาพระราชอิสริยยศที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ในพระบรมมหาราชวัง แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายพันเอก พระยาเสมอใจราช (ทองดี โชติกเสถียร – ต่อมาเป็น จางวางโท นายพลตรี พระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรี) ซึ่งเป็นคุณปู่ของ “พี่อ๋อง” นรฤทธิ์ โชติกเสถียร โอวี ๔๐ เป็นข้าหลวงต่างพระองค์เชิญเครื่องราชอิสริยยศและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ออกไปถวายที่ประเทศอังกฤษ

          สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชพระองค์ที่สองนี้ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๕๓ ได้ทรงรับรัชทายาทเสด็จดำรงสิริราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ ๖ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เฉลิมพระปรมาภิไธยว่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว นับแต่นั้นมาแผ่นดินสยามก็ไม่มีการสถาปนาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชอีกเลย ตราบจนสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ทรงเจริญพระชนมายุครบ ๒๐ พรรษาแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระมหากรุณาสถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เมื่อวันที่ ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕

เมื่อทรงพระเยาว์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงรับการศึกษาที่โรงเรียนจิตรลดา ซึ่งมีท่านผู้หญิงทัศนีย์ บุณยคุปต์ ธิดาคนหนึ่งของท่านอดีตผู้บังคับการพระยาภะรตราชา (ม.ล.ทศทิศ อิศรเสนา) เป็นอาจารย์ใหญ่

          อนึ่ง ก่อนที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ จะเสด็จเข้าทรงศึกษาที่โรงเรียนจิตรลดานั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านผู้บังคับการพระยาภะรตราชา ท่านผู้กำกับคณะและหัวหน้านักเรียนในเวลานั้นเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายเครื่องแบบนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยแด่สมสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เมื่อวันที่ ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๗ ต่อมาเมื่อทรงเจริญพะชนมายุที่จะทรงเป็นลูกเสือสำรองแต่ในเวลานั้นโรงเรียนจิตรลดายังมิได้จัดตั้งกองลูกเสือ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เสด็จมาเข้าประจำกองลูกเสือที่วชิราวุธวิทยาลัย โดยมีพระยาภะรตราชา ผู้บังคับกองลูกเสือวชิราวุธวิทยาลัยเป็นผู้กระทำพิธีเข้าประจำกองถวาย ต่อจากนั้นยังได้โปรดเกล้าฯ ให้นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยได้เข้าไปแข่งขันฟุตบอลกับทีมโรงเรียนจิตรลดาซึ่งสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ทรงร่วมการแข่งขันที่สนามโรงเรียนจิตรลดาอีกหลายคราวจนเสด็จพระราชดำเนินไปทรงศึกษาต่อที่ต่างประเทศ จึงอาจจะนับได้ว่า สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ก็ทรงเป็นนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยเหมือนกัน

          ครั้นทรงจบการศึกษาและเสด็จนิวัติพระนครแล้ว ก็ทรงรับพระราชธุระเสด็จพระราชดำเนินมาทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ณ วชิราวุธวิทยาลัยอยู่เสมอ ๆ นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยในรุ่นต่อ ๆ มาจึงได้มีโอกาสเฝ้าแหนและถวายการรับใช้โดยใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทอีกครั้ง และได้ทรงพระมหากรุณาให้คณะครูและนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยได้เฝ้าทูลละอองพระบาทตามโอกาสอันควรเสมอมาตราบจนถึงปัจจุบัน ยิ่งเมื่อครั้งได้ชมข่าวในพระราชสำนักเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๔ คราวที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เสด็จออกแทนพระองค์ ณ วังศุโขทัย พระราชทานพระราชวโรกาสให้ท่านผู้บังคับการ ดร.สาโรจน์ ลีสวรรค์ นำคณะนักเรียนที่จะบรรพชาถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวโรกาสเฉลิมพระชนม์พรรษา ครบ ๗ รอบ เฝ้าทูลละอองพระบาทรับพระราชทานผ้าไตร ซึ่งในวันนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านผู้บังคับการและนักเรียนนั่งเฝ้าทูลละอองพระบาทเฉกเช่นคุณมหาดเล็กในพระองค์ นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณพิเศษที่พระราชทานเฉพาะแต่นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยผู้เป็นข้าในพระองค์เท่านั้น

          ในส่วนพระองค์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ นั้นเล่า นอกจากจะเสด็จพระราชสมภพในปีมะโรงเช่นเดียวกับพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว เมื่อเรกเสด็จพระราชสมภพนั้นผู้ใหญ่หลายท่านกล่าวไว้ตรงกันว่า ทรงเป็นเสมือนพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จกลับมาพระราชสมภพอีกครั้ง ครั้นทรงเจริญพระชนมายุมากขึ้นคำกล่าวนั้นก็ดูจะมีน้ำหนักมากขึ้น ด้วยเป็นที่ประจักษ์ว่าทรงโปรดการเป็นทหารและทรงสนพระราชหฤทัยในวรรณคดีไทยเป็นพิเศษ แต่ที่อดมิได้ที่จะไม่กล่าวถึงเลยก็คือ พระราชจริยาวัตรที่ได้ประจักษ์ด้วยสายตาตนเองเมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ไปทรงเปิดพระบรมราชะประทรรศนีย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ หอวชิราวุธานุสรณ์ เมื่อวันที่ ๒๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๗ โดยที่พื้นที่หอวชิราวุธานุสรณ์ชั้นสามซึ่งเป็นที่ตั้งพระบรมราชะประทรรศนีย์ฯ นั้นค่อนข้างคับแคบ การจัดพิธีต่าง ๆ ในเบื้องต้นจึงต้องจัดกันที่โรงละครชั้นล่าง เสร็จพิธีแล้วจึงเชิญเสด็จขึ้นบันไดไปทรงเปิดพระบรมราชะประทรรศนีย์ฯ ที่ชั้น ๓ ทันทีที่เสด็จพระราชดำเนินถึงชั้นที่ ๓ ก็เสด็จพระราชดำเนินตรงไปทรงคมสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ประธานกรรมการมูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระบรมราชูปถัมภ์ ที่ประทับรอรับเสด็จฯ อยู่ ณ ที่นั้น ทรงมีพระราชปฏิสัณฐานด้วยสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ อยู่ครู่หนึ่ง แล้วจึงทรงพระดำเนินไปปฏิบัติพระราชกรณียกิจต่อไป

          ก่อนเสด็จพระราชดำเนินลงจากชั้นสามมายังชั้นสองของหอวชิราวุธานุสรณ์ ได้มีรับสั่งถามด้วยทรงห่วงใยในพระพลานามัยของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าฯ เสด็จขึ้นมาได้อย่างไร?” ผู้เขียนได้กราบบังคมทูลตอบว่า “เสด็จโดยลิฟท์พระพุทธเจ้าข้า” และเมื่อเสด็จพระราชดำเนินลงไปทอดพระเนตรพระบรมรูปที่ห้องชั้น ๒ เมื่อผู้เขียนกราบบังคมทูลว่า “ห้องนี้ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จำลองมาจากห้องทรงพระอักษรที่พระที่นั่งบรมพิมาน” ก็มีรับสั่งว่า “มิน่าล่ะ ดูคุ้น ๆ” ครั้นทอดพระเนตรพระบรมรูปหุ่นขี้ผึ้งครบทุกพระองค์แล้ว จึงเสด็จพระราชดำเนินกลับ

          ตลอดเวลาที่ทอดพระเนตรพระบรมรูปแต่ละพระองค์นั้น ได้ มีรับสั่งถามเรื่องฉลองพระองค์รวมตลอดทั้งพระราชกรณียกิจต่าง ๆ ด้วยความสนพระราชหฤทัย การที่ทรงพระมหากรุณาพระราชทานความเป็นกันเองแก่ผู้เขียนนั้น อาจจะเป็นเพราะเมื่อได้รับเชิญไปเฝ้าทูลละอองพระบาทในคราวนั้นผู้เขียนยังเป็นครูวชิราวุธวิทยาลัยจึงแต่งเครื่องแบบครูวชิราวุธวิทยาลัยไป และคงจะทรงนึกถึงนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยที่ได้กราบบังคมทูลถวายงานการทดลองทางวิทยาศาสตร์ในเวลาเสด็จพระราชดำเนินมาในงานพระราชทานประกาศนียบัตร ณ วชิราวุธวิทยาลัยในอดีต

          พระมหากรุณาธิคุณที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ได้พระราชทานไว้แก่นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัยนั้นมีมากเกินกว่าที่จะบรรยายได้หมดในพื้นที่ที่จำกัดเช่นนี้ ฉะนั้นในวโรกาสที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ จะทรงเจริญพระชนมายุครบ ๖๐ พรรษาในวันที่ ๒๘ กรกฎาคมนี้ จึงขอเชิญชวนท่านผู้อ่านทุกท่านได้น้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ และพร้อมกันตั้งจิตถวายไชยมงคล ขอพระองค์ทรงพระเจริญ ทรงเป็นพระมิ่งมงคลแห่งเหล้าราชบริพารในวชิราวุธวิทยาลัยสืบไปชั่วกาลนาน