จดหมายเหตุวชิราวุธ (๑๖) : สภากรรมการจัดการวชิราวุธวิทยาลัย (๓)

โดย อ.วรชาติ มีชูบท

บทความปัจจุบัน | บทความย้อนหลัง : ตอนที่ ๑ - ๒๐ | ๒๑ - ๔๐ | ๔๑ - ๖๐ | ๖๑ - ๘๐ | ๘๑ - ๑๐๐ | ๑๐๑ - ๑๒๐ | ๑๒๑ - ๑๔๐ |

| ๑๔๑ - ๑๕๙ |

| ก่อนหน้า | ๑๑ | ๑๒ | ๑๓ | ๑๔ | ๑๕ | ๑๖ | ๑๗ | ๑๘ | ๑๙ | ๒๐ | ถัดไป |

๑๖. สภากรรมการจัดการวชิราวุธวิทยาลัย (๓)

พลเอก มังกร พรหมโยธี (หลวงพรหมโยธี)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายกกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย

อนึ่ง เมื่อครั้งประชุมคณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย ครั้งที่ ๖๒ เมื่อวันที่ ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๕ พลเอก มังกร พรหมโยธี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในตำแหน่งนายกกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยได้แถลงในที่ประชุมครั้งนั้นว่า "กรรมการจัดการวชิราวุธวิทยาลัยไม่มีข้อบังคับกำหนดไว้เป็นลายลักษณ์อักษรให้แจ้งชัดแน่นอน เท่าที่เป็นมาแล้วเป็นการปฏิบัติตามจารีตประเพณีสืบเนื่องกันมาเท่านั้น จึงใคร่จะตราข้อบังคับเกี่ยวกับกรรมการจัดการวชิราวุธวิทยาลัยไว้ให้เป็นหลักฐาน เพื่อความสะดวกเรียบร้อยแก่การปฏิบัติสืบไปในภายหน้า" คณะกรรมการอำนวยการฯ จึงได้มีมติมอบหมายให้ครูจิต พึ่งประดิษฐ์ เลขานุการคณะกรรมการอำนวยการฯ ซึ่งเป็นธรรมศาสตร์บัณฑิตเป็นผู้ยกร่างข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๔๙๕ ซึ่งในบททั่วไปของข้อบังคับฯ นั้นได้กำหนดเรื่องของคณะกรรมการอำนวยการฯ ไว้ดังนี้

"หมวด ๑

บททั่วไป

ข้อ ๓ ให้วชิราวุธวืทยาลัยนี้อยู่ในความดูแลของคณะกรรมการวชิราวุธวิทยาลัย ซึ่งประกอบด้วย

(๑) กรรมการโดยตำแหน่ง คือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ, ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ, อธิบดีกรมวิสามัญศึกษา, อธิบดีกรมอาชีวะศึกษา, อธิบดีกรมพลศึกษา, ผู้อำนวยการพระคลังข้างที่ และผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย

(๒) กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ คือ

ก. ผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้นตามพระราชอัธยาศัย

ข. ผู้ที่คณะกรรมการอำนวยการขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยเพื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้น กรรมการประเภทนี้ให้มีได้ไม่เกินหนึ่งในสี่ของกรรมการทั้งหมด

กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิทั้งประเภท (๒) ก. และ (๒) ข. ให้อยู่ในตำแหน่งได้ไม่เกินครั้งละ ๓ ปี แต่เอพ้นตำแหน่งแล้ว อาจทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ขึ้นดำรงตำแหน่งอีกต่อไปก็ได้" ^[๑]

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ประทับฉายพระบรมฉายาลักษณ์
พร้อมด้วยนักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (ม.ร.ว.เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)
เลขาธิการพระราชวัง กรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย

ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๙๘ นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ เลขาธิการพระราชวังและกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย ได้เสนอขอแก้ไขข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พุทธศักราช ๒๔๙๕ หมวด ๑ ข้อ ๓ อนุ ๒ เสียใหม่ดังนี้

"(๒) กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคือ ผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งขึ้นเป็นจำนวนไม่เกินกว่าจำนวนกรรมการโดยตำแหน่ง

ให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิดำรงอยู่ในตำแหน่งได้ไม่เกินครั้งละ ๓ ปี แต่เมื่อพ้นจากตำแหน่งแล้วอาจทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้นดำรงตำแหน่งนั้นต่อไปอีกคราวละ ๓ ปี

ถ้าตำแหน่งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิว่างลงในในระหว่าง ๓ ปี จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งกรรมการขึ้นแทนก็ได้ ในกรณีย์เช่นนี้ผู้ซึ่งเข้ามาแทนนั้นย่อมอยู่ในตำแหน่งได้เพียงเท่าที่กำหนดเวลาของผู้ซึ่งตนแทน"

เมื่อคณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย ครั้งที่ ๖๙ เมื่อวันที่ ๒๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๘ ได้พิจารณาอนุมัติให้แก้ไขข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย หมวด ๑ ข้อ ๓ อนุ ๒ แล้ว คณะกรรมการอำนวยการได้มีมติให้ปรับปรุงกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิเดิมเสีย แล้วแต่งตั้งบุคคลผู้มีนามต่อท้ายนี้เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ คือ

๑. พลเอก เจ้าพระยารามราฆพ (ม.ล.เฟื้อ พึ่งบุญ)

๒. นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง หลวงเสถียรโชติสาร (จรัล โชติกเสถียร)

                 ๓. นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง พันตรี หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (ม.ร.ว.เฉลิมลาภ ทวีวงศ์)
                 ๔. นักเรียนเก่าราชวิทยาลัย หลวงเดชสหกรณ์ (ม.ล.เดช สนิทวงศ์)
                 ๕. นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวงเชียงใหม่ พันเอก นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์)
                 ๖. นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง พันตรี วิลาศ โอสถานนท์
                 ๗. นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง พลตำรวจโท หลวงพิชิตธุรการ (หลง อัศวรักษ์)

ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๑๑ คณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยได้มีมติให้แก้ไขข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๔๙๕ แล้วได้ประกาศใช้ข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๑๑ แทนข้อบังคับเดิม ซึ่งในข้อบังคับฯ ฉบับใหม่นี้ได้กำหนดให้คณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยประกอบด้วย กรรมการโดยตำแหน่งจำนวน ๙ นาย และกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ๙ นาย และผู้บังคับการอีก ๑ นาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยชุดใหม่ตั้งแค่วันที่ ๓๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๑๑ ดังนี้

"กรรมการโดยตำแหน่ง

๑. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ

๒. ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

๓. อธิบดีกรมวิสามัญศึกษา

๔. อธิบดีกรมอาชีวศึกษา

๕. อธิบดีกรมพลศึกษา

๖. อธิบดีกรมศิลปากร

๗. เลขาธิการพระราชวัง

๘. ผู้อำนวยการพระคลังข้างที่

๙. ผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย

๑๐. เลขานุการกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย

กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ^[๒]

๑. หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์

๒. พลตรี หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์

๓. พลเอก ประภาส จารุเสถียร

๔. พันเอก นายวรการบัญชา

๕. พันตรี วิลาศ โอสถานนท์

๖. นายคำนึง ชาญเลขา

๗. พลตำรวจตรี สมาน ธูปคุปต์

๘. นายประกอบ หุตะสิงห์

๙. พลเอก กฤษณ์ สีวะรา

ผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย

พระยาภะรตราชา"^[๓]

               คณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยคงมีโครงสร้างตามข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๑๑ มาจนถึงสมัยที่ศาสตราจารย์ ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช ได้รับพระราชทานพระมหากรุณาให้ดำรงตำแหน่งผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัยในระหว่าง พ.ศ. ๒๕๓๙ - ๒๕๕๐ ในระหว่างช่วงเวลานั้นมีการปรับโครงสร้างกระทรวงศึกษาธิการ มีการยุบรวมส่วนราชการในกระทรวงศึกษาธิการซึ่งทำให้โครงสร้างกรรมการโดยตำแหน่งตามที่กำหนดไว้ในข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๑๑ ต้องเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง คณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยจึงได้มีมติให้นำความกราบบังคมทูลพระกรุณาขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตปรับเปลี่ยนโครงสร้างคณะกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัยเสียใหม่ โดยให้คณะกรรมการอำนวยการฯ ประกอบด้วยกรรมการ ๒ ประเภท รวม ๑๘ นาย คือ กรรมการโดยตำแหน่ง ประกอบด้วย
                   ๑. ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
                   ๒. เลขาธิการพระราชวัง
                   ๓. ราชเลขาธิการ
                   ๔. ผู้อำนวยการพระคลังข้างที่
                   ๕. ผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย

               ต่อมาได้โปรดเกล้าฯ ให้นายกสมาคมนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็น กรรมการโดยตำแหน่งเพิ่มขึ้นอีก ๑ นาย

ส่วนที่เหลือเป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งจากนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัย โดยกรรมการผู้ทรงคุณวุฒินี้มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ ๓ ปี และอาจทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งติดต่อกันได้อีกไม่เกิน ๑ สมัย ทั้งนี้ให้คณะกรรมการฯ เลือกกรรมการคนหนึ่งเป็นนายกกรรมการอำนวยการ.

[ ๑ ] ข้อบังคับกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย พ.ศ. ๒๔๙๕.

[ ๒ ] กรรมการผู้ทรงคุณวุฒินี้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งจาก นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวง นักเรียนเก่าราชวิทยาลัย นักเรียนเก่ามหาดเล็กหลวงเชียงใหม่ และนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัย

[ ๓ ] "ประกาศ เรื่อง ตั้งกรรมการอำนวยการวชิราวุธวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์", ราชกิจจานุเบกษา ๘๕ (๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๑๑), หน้า ๓๑๙๒ - ๓๑๙๓.